Iωτακισμός λέγεται η προφορά [i] των φωνηέντων ι, η, υ και των διφθόγγων ει, οι. Εμφανίστηκε κατά την ελληνιστική περίοδο και από τα ορθογραφικά λάθη των κειμένων και των επιστολών καταλάβαμε πως η ελληνική γλώσσα των κλασικών χρόνων είχε ήδη εξελιχτεί. Γι’ αυτό, όποιος μπερδεύει τα ομόηχα φωνήεντα ή διφθόγγους, ας γνωρίζει πως το ίδιο πρόβλημα είχαν πάρα πολλές γενεές πριν από αυτόν. Όπου δε υπάρχουν αμφιβολίες γραφής, καλύτερα να χρησιμοποιείται το « ι », αυθεντικό σημάδι του φθόγγου [i].
Οι Έλληνες, όπως όλοι οι λαοί, δεν χρειάζεται να γνωρίζουν την ετυμολογία κάθε λέξης που χρησιμοποιούν στο λεξιλόγιό τους. Η ετυμολογία είναι για τους ειδικούς, οι λέξεις είναι εργαλεία επικοινωνίας. Η παρότρυνση αλλαγής μιας καθιερωμένης γραφής λόγω ετυμολογίας, μόνο διχασμό μπορεί να επιφέρει.
Για τα σημερινά ελληνικά, περίπου 100 διδακτορικές διατριβές απαιτούνται για τη θέσπιση κανόνων γραμματικής, ορθογραφίας, συντακτικού και συλλαβισμού. Αυτοί οι κανόνες θα εμπεδώσουν τη σωστή διδασκαλία τους, δίνοντας ευκρινείς απαντήσεις στα ερωτήματα των εκπαιδευτικών.
Οι κανόνες προστατεύουν μια γλώσσα. Είναι τα θεμέλια δίχως τα οποία οποιοδήποτε γλωσσικό οικοδόμημα καταρρέει.
Ιδού μερικοί βασικοί κανόνες ορθογραφίας που σχετίζονται με τον ιωτακισμό:
1. Το « η » είναι αναλλοίωτο χαρακτηριστικό του θηλυκού άρθρου και των θηλυκών ονομάτων στην ονομαστική, γενική και αιτιατική πτώση. Π.χ. η Τρίτη, της Τρίτης, την Τρίτη.
Οι λέξεις, που αρχίζουν με η (ήθος κλπ), ΔΕΝ μπορούν να γραφτούν με άλλο φωνήεν. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, το γράμμα « η » θα εξαφανιστεί από το ελληνικό αλφάβητο.
2. Το « ι » είναι αναλλοίωτο χαρακτηριστικό των ουδέτερων ονομάτων. Η κατάληξη των λέξεων « παιδί », « λάδι », « μαξιλάρι » κλπ δεν μπορεί να γραφτεί με άλλο φωνήεν. Φυσικά, μιλάμε για κανόνες, όχι για εξαιρέσεις όπως βράδυ, δάκρυ κλπ.
Οι λέξεις, που αρχίζουν με « ι » (ιατρική κλπ), ΔΕΝ μπορούν να γραφτούν με άλλο φωνήεν. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, το γράμμα « ι » θα εξαφανιστεί από το ελληνικό αλφάβητο.
3. Το « υ », μαζί με το φωνήεν « ο » σχηματίζει τον φθόγγο ου [u].
Είναι χαρακτηριστικό μερικών επιθέτων σε -ύς (μακρύς/μακρύ, πολύς/πολύ) και, κυρίως, αναλλοίωτο χαρακτηριστικό του επιρρήματος « πολύ ».
Οι λέξεις, που αρχίζουν με « υ » (ύαινα κλπ), ΔΕΝ μπορούν να γραφτούν με άλλο φωνήεν. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, το γράμμα « υ » θα εξαφανιστεί από το ελληνικό αλφάβητο.
4. Το « ει » είναι αναλλοίωτο χαρακτηριστικό των ρημάτων. Η κατάληξη γράφ-εις, γράφ-ει κλπ ΔΕΝ μπορεί να γραφτεί με ομόηχο φωνήεν ή άλλη δίφθογγο.
Οι λέξεις, που αρχίζουν με « ει » (ειρήνη κλπ), ΠΡΕΠΕΙ να διατηρήσουν αυτή την γραφή, συμβάλλοντας έτσι στη διαιώνιση της διφθόγγου.
5. Το « οι » είναι αναλλοίωτο χαρακτηριστικό του πληθυντικού αρσενικού και θηλυκού άρθρου και των αρσενικών ονομάτων στην ονομαστική πτώση. Π.χ. οι γιατροί, οι μεγάλοι, οι μεγάλες.
Οι λέξεις, που αρχίζουν με « οι » (οισοφάγος κλπ), ΠΡΕΠΕΙ να διατηρήσουν αυτή την γραφή, συμβάλλοντας έτσι στη διαιώνιση της διφθόγγου.
en français