ΦΩΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟΣ
καινούργιος ή καινούριος;
ΦΩΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
Στο λεξικό ΡΟΣΓΟΒΑΣ, κατόπιν ωρίμου σκέψεως, αποφασίσαμε να κάνουμε μια συνειδητή και ηθελημένη επιλογή φωνητικού συμβόλου.
Ο φθόγγος [δ] γράφεται με το φωνητικό σύμβολο [δ] και όχι με το συμβατικό αρχαιοαγγλικό σύμβολο [ð].
στη φόρα ή στα φόρα;
Στην προκειμένη περίπτωση, η λέξη « φόρα » είναι ο πληθυντικός της λατινικής λέξης « φόρουμ ».
Αφού λοιπόν η λέξη είναι ουδέτερου γένους, θα έπρεπε να λέμε « στα φόρα ».
Όμως τα κελεύσματα μιας ζωντανής γλώσσας δεν ακολουθούν πάντα τους κανόνες.
Δεν είναι λάθος· είναι εξέλιξη της γλώσσας.
Μετατόπιση της χρονικής αύξησης ρημάτων τρίτου πληθυντικού στο τέλος της λέξης
έβγαλαν βγάλαν βγάλανε
μ’ έδιωξαν με διώξαν με διώξανε
έπαιξαν παίξαν παίξανε
έριξαν ρίξαν ρίξανε
έφυγαν φύγαν φύγανε
Ο πρώτος τύπος κυριαρχεί κυρίως στον γραπτό λόγο, ο δεύτερος είναι αγαπητός στην ποίηση και ο τρίτος, αν και οικείος προς το παρόν, έχει δυναμική επικράτησης.
Κανόνες προφοράς και φωνητικής μεταγραφής (10)
Χίλια συγνώμη
Γιατί λέμε « χίλια συγνώμη »;
Αφού το ουσιαστικό είναι θηλυκό, θα έπρεπε να πούμε, επί το ορθότερον, « χίλιες συγνώμες ».
Γιατί λοιπόν ουδετεροποιήθηκε η λέξη « συγνώμη » και μάλιστα σε αμετάβλητη μορφή;
Διότι εξομοιώθηκε με το αμετάβλητο ουδέτερο « ευχαριστώ », το οποίο συμπαρέσυρε το θηλυκό « συγνώμη ».
Λέμε « χίλια συγνώμη », όπως λέμε « χίλια ευχαριστώ ».
Ο στίχος « λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και τ’ αγόρι μου » ακολουθεί την ίδια τακτική εξομοίωσης.
Αυτή είναι η εξέλιξη μιας γλώσσας.